Ε.ΠΑ.Μ. Πάτρας

Κατά τη διάρκεια του 8ου, 7ου και 6ου π.Χ, αιώνα κυριαρχούσα πολιτεία στην Ελλάδα ήταν η Σπάρτη. Το καθεστώς της Σπάρτης αποδιδόταν στον Λυκούργο και οι κανόνες του συστήματος ονομάζονται «οι νόμοι του Λυκούργου». Η λέξη νόμος μπορεί να μεταφραστεί «law», αν και έχει πλατύτερη έννοια απ’ ό,τι αυτή η αγγλική λέξη. Περιλαμβάνει συνήθειες και έθιμα, που πρέπει ή δεν πρέπει να τηρηθούν, έστω και αν δεν ορίζονται με διάταξη ή δεν επιβάλλονται από τη δημόσια αρχή. Όταν οι νόμοι της Σπάρτης αποδίδονται στον Λυκούργο, αυτό που εννοείται είναι ότι ο Λυκούργος διετύπωσε κανόνες και αξίωσε από τους Σπαρτιάτες να τους τηρήσουν: «εφύλαξε ταύτα μη παραβαίνειν», «σιγούρεψε ότι δεν θα τους παρέβαιναν» (Ηροδ. 1.65.5).

Το μυστικό της Πολιτείας της Σπάρτης, ήταν η παιδεία που παρείχε στα τέκνα της. Όσο κρατήθηκε «ζωντανή» η Μεγάλη Ρήτρα του Λυκούργου και οι παραδόσεις της Σπάρτης, κανείς ξένος κατακτητής δεν κατάφερε να πατήσει το πόδι του στην Σπάρτη. Πάντοτε προκαλούσε την απορία αλλά και τον φθόνο των υπολοίπων, πως κατάφεραν αυτά τα πέντε πλινθόκτιστα χωριά (που αποτελούσαν την πόλη της Σπάρτης), τα οποία δεν περιβάλλονταν από προστατευτικό τείχος, η μοναδική πόλη όχι μόνο στον Ελληνικό κόσμο αλλά και στα πολιτισμένα έθνη της Μεσογείου και της Ασίας που δεν διέθετε έστω μια υποτυπώδη οχύρωση, να ηγούνται όλων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Τί πολίτευμα θέλουμε να έχουμε; Αν κάνουμε αυτή την απλή ερώτηση σε έναν πολίτη, ανεξαρτήτως εθνικότητας, η πιθανότερη απάντηση είναι μία: Δ Η Μ Ο Κ Ρ Α Τ Ι Α. Ο Έλληνας, ο Αργεντίνος, ο Ιταλός, ο Ισπανός ακόμα και ο Κινέζος θα σου δώσει την ίδια απάντηση. Κι αυτό συμβαίνει επειδή στο μυαλό του, η ερώτηση μετατρέπεται στην «Ποιός θέλεις να κάνει κουμάντο στον τόπο σου» κι επειδή δεν θέλει να σου πει «Εγώ!» -είτε γιατί δεν μπορεί, είτε γιατί ντρέπεται να το παραδεχθεί ανοιχτά είτε γιατί ακόμη το θεωρεί δίκαιο και σωστό- σου απαντάει πως τις αποφάσεις θέλει να τις παίρνουν το σύνολο στο οποίο ανήκει, δηλαδή τον απλό λαό.

Κι όμως, αν δούμε το χάρτη των πολιτευμάτων του κόσμου, θα διαπιστώσουμε πως το όνομα «δημοκρατία» είναι κυρίαρχο και μάλιστα συντριπτικά κυρίαρχο. Και στην Κίνα δημοκρατία και στην Αμερική δημοκρατία και στην Ελλάδα δημοκρατία και στη Γερμανία και στην Ιταλία και παντού … δημοκρατία. Πήξαμε στη δημοκρατία στον πλανήτη… ή μήπως το κάθε τοπικό εξουσιαστικό καθεστώς αυτοαποκαλείται δημοκρατικό για να έχει την κοινή γνώμη -και του εσωτερικού και του εξωτερικού του- καθηλωμένη και βαλτωμένη σε αιτήματα και νοητικές αναζητήσεις που αφορούν καθαρά την οικονομική διαχείριση και ποτέ-μα-ποτέ δε θίγουν ζητήματα πολιτικών δικαιωμάτων, συμμετοχικότητας στη λήψη αποφάσεων και πρωτογενούς εφαρμογής δικαίου από τους πολίτες.

Τί έκανε όμως αυτό το πολίτευμα τόσο φημισμένο κι επιθυμητό σε όλους τους πολίτες του κόσμου; Γιατί δεν έχει αντίπαλο στην κοινή γνώμη η απάντηση: «θέλουμε δημοκρατία»; Για δύο λόγους κυρίως: Πρώτον γιατί είναι συμφέρον για τους πολίτες να διοικούν και να αποφασίζουν για τον τόπο τους και δεύτερον γιατί στο παρελθόν υπήρξε μια λαμπερή εφαρμογή του δημοκρατικού πολιτεύματος κι αυτή η ανάμνηση λειτουργεί ως φάρος και πρότυπο για κάθε πολίτευμα στο παρόν και στο μέλλον. Και φυσικά μιλάμε για την αθηναϊκή δημοκρατία όπως διαμορφώθηκε στο Χρυσό αιώνα. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Ψήφισμα του διεπιστημονικού κέντρου αριστοτελικών μελετών του Α.Π.Θ.

Ο γενναίος καθορίζεται με βάση τον ανθρώπινο φόβο και το ανθρώπινο θάρρος δηλαδή αν κάποιος δείχνει θάρρος εκεί που οι περισσότεροι ή όλοι φοβούνται, είναι τότε γενναίος. Επίσης επειδή το θεωρεί καλό και μπορεί να ενεργεί έτσι ακόμα κι αν δεν είναι κανένας παρών.

Δεν πρέπει να χαρακτηρίσουμε γενναίο εκείνον που έχει θάρρος χάρη στην πείρα του όπως οι επαγγελματίες στρατιώτες γιατί χάρη στην πείρα τους ξέρουν ότι σε τούτο τον τόπο ή ή τον χρόνο ή κάτω απ ‘τις συγκεκριμένες συνθήκες δεν μπορούν να πάθουν κακό. Επίσης ούτε, και όσοι δεν έχουν πείρα σχετικά με τις ενδεχόμενες συνέπειες, πρέπει να χαρακτηριστούν γενναίοι γιατί είναι απελευθερωμένοι από τον φόβο της απειρίας τους.

Υπάρχουν κι εκείνοι που θεωρούνται γενναίοι εξ αιτίας των παθών τους όπως οι ερωτευμένοι ή οι θρησκευόμενοι. Ούτε αυτούς τους λέμε γενναίους, διότι αν τους στερήσουμε το πάθος τους, παύουν να είναι γενναίοι.

Ούτε είναι ανδρεία όταν οι άνθρωποι υπομένουν τον κίνδυνο από ντροπή μπροστά στους συμπολίτες τους. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

«Αν λοιπόν o φόβος προκύπτει από την προσδοκία ότι θα πάθουμε κάποια συμφορά, είναι φανερό ότι κανείς από εκείνους πού νομίζουν ότι δεν πρόκειται να πάθουν κανένα κακό, δε φοβάται. Και δεν φοβούνται ούτε αυτά πού νομίζουν ότι δεν πρόκειται να πάθουν, ούτε εκείνους από τούς οποίους δεν νομίζουν ότι θα τα πάθουν, και ούτε και τότε φοβούνται, όταν δεν νομίζουν ότι πρόκειται να πάθουν τίποτε. Συνάγεται λοιπόν ότι κατ’ ανάγκη φοβούνται εκείνοι πού νομίζουν ότι κάτι θα πάθουν, και τα πρόσωπα από τα όποια φοβούνται ότι θα το πάθουν, και αυτά πού θα πάθουν, και το χρόνο πού θα το πάθουν.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »