Του Δημήτρη Καζάκη
Όλοι, δεξιοί και αριστεροί, μνημονιακοί και αντιμνημονιακοί, στην τροχιά της «κανονικότητας», της υποτέλειας και της κατοχής.
Μετά την χθεσινοβραδινή διαβεβαίωση του κ. Τσίπρα, ότι δεν πρόκειται να εφαρμοστεί άλλη λιτότητα στην Ελλάδα μετά τις εκλογές, μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι. Οι διαβεβαιώσεις του κ. Τσίπρα αποτελούν εγγύηση! Ειδικά όταν διαβεβαιώνει επίσης ότι δεν πρόκειται να εφαρμοστούν ούτε καν τα μέτρα λιτότητας, που ήδη έχουν ψηφιστεί στα πλαίσια του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου 2019-2022.
Κι επομένως δεν πρόκειται η μέση σύνταξη να μειωθεί περί το 45% για να φτάσει αισίως το 2022 στα 495 ευρώ μηνιαίως. Ούτε φυσικά πρόκειται να μειωθεί το διαθέσιμο εισόδημα κατά μέσο όρο 6% ετησίως, σύμφωνα με υπολογισμούς του ΟΟΣΑ. Μέσα από την αύξηση της φοροεπιδρομής, τις εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις ιδίως σε υγεία και παιδεία, όπως επίσης και τις υπόλοιπες δραστικές περικοπές πρωτίστως στις κοινωνικές δαπάνες του κράτους, όπως ήδη έχει δεσμευτεί η Ελλάδα έναντι των δανειστών.
Ε, όχι λοιπόν! Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν πρόκειται να γίνει. Μας διαβεβαιώνει περί τούτου ο κ. Τσίπρας με τη γνωστή κίνηση του χεριού στη θέση της καρδιάς, αλά “God Bless America”! Αρκεί βεβαίως να τον ξαναψηφίσουμε.
Τα ίδια λέει και ο έτερος Καππαδόκης επ’ ονόματι Κυριάκος Μητσοτάκης. Κι επειδή πιστεύει ακράδαντα ότι απευθύνεται σε simpletons, ανάλογου επιπέδου ευφυίας με το δικό του, υπόσχεται να κατεβάσει το ΦΠΑ στο 13% έναντι της ιδιωτικοποίησης των πάντων. Έως και του αέρα που αναπνέουμε.
Το «ξεχασμένο» δημόσιο χρέος.
Βέβαια κανείς τους δεν μιλά για το χρέος. Σαν μην υπάρχει. Σαν να έχει λυθεί ως δια μαγείας. Βλέπετε, το έχουν αναθέσει στον αυτόματο πιλότο των πρωτογενών πλεονασμάτων του προϋπολογισμού κι έτσι το έχουν καταστήσει βιώσιμο.
Δεν έχει καμιά σημασία που στις 31 Δεκεμβρίου 2018, το δημόσιο χρέος έφτασε σχεδόν τα 359 δις ευρώ, ήτοι το 194,4% του ΑΕΠ. Αν συνυπολογίσει κανείς και το αφανές χρέος των κρατικών εγγυήσεων, τότε το δημόσιο χρέος από μόνο του ξεπερνά το 200% του ΑΕΠ. Χαράς ευαγγέλια για τοκογλύφους και κερδοσκόπους.
Αξίζει να θυμόμαστε ότι 31 Δεκεμβρίου 2009 το δημόσιο χρέος της χώρας είχε φτάσει τα 298,6 δις ευρώ, ήτοι το 125,7% του ΑΕΠ. Ενώ στις 31 Δεκεμβρίου 2011, όταν κρίθηκε επείγον να μειωθεί με αναδιάρθρωση κατά 53%, το δημόσιο χρέος είχε φτάσει σχεδόν στα 368 δις ευρώ, ήτοι στο 177,7% του ΑΕΠ.
Πρόκειται για τον υψηλότερο δείκτη δημοσίου χρέους επί του ΑΕΠ από την εποχή του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, αλλά τι μας νοιάζει; Όσο πιάνουμε τα πρωτογενή πλεονάσματα που μας επιβάλλουν οι δανειστές και βγαίνουμε στις αγορές για να δανειστούμε εκ νέου, το χρέος δεν πρέπει να μας απασχολεί.
Και φυσικά δεν έχει καμιά απολύτως σημασία το γεγονός ότι για να δημιουργηθούν αυτά τα εικονικά πρωτογενή πλεονάσματα, ο βραχυχρόνιος δανεισμός της κυβέρνησης ξεπερνά τα 600 δις ευρώ κάθε χρόνο. Ενώ έχει φορτώσει με χρέος τα ΝΠΙΔ, τα ΝΠΔΔ και τα ασφαλιστικά ταμεία άνω των 45,5 δις ευρώ (Ιανουάριος 2019). Θυμίζουμε απλά ότι το μερίδιο του δημοσίου χρέους που είχαν επωμιστεί οι παραπάνω φορείς τον Απρίλιο του 2010, ένα μήνα πριν μας επιβάλλουν τα μνημόνια ανερχόταν στα 30,1 δις ευρώ.
Οι καθαρές δανειακές ανάγκες των νοικοκυριών.
Και το χειρότερο όλων είναι το γεγονός ότι το κυνηγητό των πρωτογενών πλεονασμάτων εκτινάσσει το έλλειμμα του οικογενειακού προϋπολογισμού με συνέπεια την έκρηξη των δανειακών αναγκών των νοικοκυριών. Χαρακτηριστικό είναι το διάγραμμα που παραθέτουμε με στοιχεία από τους Μη Χρηματοοικονομικούς Λογαριασμούς Θεσμικών Τομέων για τα Νοικοκυριά. Τα στοιχεία για το 2018 είναι εκτιμήσεις.
Το διάγραμμα δείχνει πώς ξεπουλήθηκαν κυριολεκτικά τα νοικοκυριά της Ελλάδας στις τράπεζες. Η πολιτική συρρίκνωσης της αγοραστικής δύναμης του διαθέσιμου εισοδήματος, που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις, ειδικά από την εποχή Σημίτη, ως ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα για την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ και το ευρώ οδήγησε σε πρωτοφανή εκτίναξη των δανειακών αναγκών των νοικοκυριών.
Έως το 2008 το μέσο νοικοκυριό στην Ελλάδα έφτασε να δανείζεται καθαρά σχεδόν 4,9 χιλιάδες ευρώ ετήσια. Σχεδόν το 25% του ετήσιου διαθέσιμου εισοδήματος του μέσου νοικοκυριού στην Ελλάδα το 2008. Ιστορικό ρεκόρ για όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Μετά το 2009 και την επιβολή της μνημονιακής λαίλαπας ακολουθεί μια ύφεση στις καθαρές δανειακές ανάγκες των νοικοκυριών, λόγω, αφενός, της αδυναμίας να δανειστούν από τις τράπεζες και αφετέρου του περιορισμού της μέσης καταναλωτικής δαπάνης. Το 3ο και χειρότερο μνημόνιο επέφερε νέα εκτίναξη των καθαρών δανειακών αναγκών οδηγώντας το μέσο νοικοκυριό να δανειστεί το 2018 σχεδόν 3.500 ευρώ ετήσια.
Από πού δανείζονται σήμερα τα νοικοκυριά, μιας και οι τράπεζες δεν δανείζουν; Πρώτα και κύρια από τον εαυτό τους, δηλαδή πουλώντας την ακίνητη περιουσία τους για να εξασφαλίσουν το πρόσθετο διαθέσιμο εισόδημα που χρειάζονται για να επιβιώσουν.
Χάρις σ’ αυτή τη μαζική πώληση ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας έχουμε εικονική άνοδο της τελικής κατανάλωσης, με την αγοραστική δύναμη του διαθέσιμου εισοδήματος να εξακολουθεί να μειώνεται. Μαζί με το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και των υποδομών της χώρας, η οποία καταγράφει μια ισχνή και οριακή άνοδο των επενδύσεων, οφείλεται εν πολλοίς η εικονική άνοδος του ΑΕΠ.
Όμως όλα αυτά αναγκαστικά συνοδεύονται με νέα πρωτοφανή εκτίναξη τόσο του δημόσιου, όσο και του ιδιωτικού χρέους. Ως πότε; Κι ως πού;
Να προσευχόμαστε να μην μπορέσουν οι κυβερνήσεις να βγουν στις αγορές να δανειστούν εκ νέου, γιατί στην αντίθετη περίπτωση, ίσως, οι δανειστές εξαναγκαστούν να προχωρήσουν σε μια περικοπή της ονομαστικής αξίας του χρέους. Και λέμε οι δανειστές γιατί το πολιτικό προσωπικό, αλλά και η οικονομική ολιγαρχία της Ελλάδας κερδίζει τόσα από την εκτίναξη του χρέους, που ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο από τους δανειστές η χώρα και ο λαός της να συνεχίσει να πληρώνει μέχρις δεκάρας τα συσσωρευμένα επαχθή και απεχθή χρέη του.http://epamhellas.gr
Ε.ΠΑ.Μ. Πάτρας 