Την Κυριακή 7 Μαρτίου στις 19.00 στο γραφείο μας, Ρ. Φεραίου 100, στο πλαίσιο των ανοιχτών σεμιναρίων-συζητήσεων που έχει καθιερώσει το ΕΠΑΜ ΠΑΤΡΑΣ, θα γίνει εισήγηση-παρουσίαση με θέμα “Τα 7 πρώτα πολιτεύματα της Αθήνας και η Δημοκρατία από τότε εως σήμερα”.
Καλούνται τα μέλη, οι φίλοι και όποιος συμπολίτης μας επιθυμεί, να παραβρεθούν στην εκδήλωση.
Το πρόγραμμα των σεμιναρίων μπορείτε να το δείτε εδώ.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Τί πολίτευμα θέλουμε να έχουμε; Αν κάνουμε αυτή την απλή ερώτηση σε έναν πολίτη, ανεξαρτήτως εθνικότητας, η πιθανότερη απάντηση είναι μία: Δ Η Μ Ο Κ Ρ Α Τ Ι Α. Ο Έλληνας, ο Αργεντίνος, ο Ιταλός, ο Ισπανός ακόμα και ο Κινέζος θα σου δώσει την ίδια απάντηση. Κι αυτό συμβαίνει επειδή στο μυαλό του, η ερώτηση μετατρέπεται στην «Ποιός θέλεις να κάνει κουμάντο στον τόπο σου» κι επειδή δεν θέλει να σου πει «Εγώ!» -είτε γιατί δεν μπορεί, είτε γιατί ντρέπεται να το παραδεχθεί ανοιχτά είτε γιατί ακόμη το θεωρεί δίκαιο και σωστό- σου απαντάει πως τις αποφάσεις θέλει να τις παίρνουν το σύνολο στο οποίο ανήκει, δηλαδή τον απλό λαό.
Κι όμως, αν δούμε το χάρτη των πολιτευμάτων του κόσμου, θα διαπιστώσουμε πως το όνομα «δημοκρατία» είναι κυρίαρχο και μάλιστα συντριπτικά κυρίαρχο. Και στην Κίνα δημοκρατία και στην Αμερική δημοκρατία και στην Ελλάδα δημοκρατία και στη Γερμανία και στην Ιταλία και παντού … δημοκρατία. Πήξαμε στη δημοκρατία στον πλανήτη… ή μήπως το κάθε τοπικό εξουσιαστικό καθεστώς αυτοαποκαλείται δημοκρατικό για να έχει την κοινή γνώμη -και του εσωτερικού και του εξωτερικού του- καθηλωμένη και βαλτωμένη σε αιτήματα και νοητικές αναζητήσεις που αφορούν καθαρά την οικονομική διαχείριση και ποτέ-μα-ποτέ δε θίγουν ζητήματα πολιτικών δικαιωμάτων, συμμετοχικότητας στη λήψη αποφάσεων και πρωτογενούς εφαρμογής δικαίου από τους πολίτες.
Τί έκανε όμως αυτό το πολίτευμα τόσο φημισμένο κι επιθυμητό σε όλους τους πολίτες του κόσμου; Γιατί δεν έχει αντίπαλο στην κοινή γνώμη η απάντηση: «θέλουμε δημοκρατία»; Για δύο λόγους κυρίως: Πρώτον γιατί είναι συμφέρον για τους πολίτες να διοικούν και να αποφασίζουν για τον τόπο τους και δεύτερον γιατί στο παρελθόν υπήρξε μια λαμπερή εφαρμογή του δημοκρατικού πολιτεύματος κι αυτή η ανάμνηση λειτουργεί ως φάρος και πρότυπο για κάθε πολίτευμα στο παρόν και στο μέλλον. Και φυσικά μιλάμε για την αθηναϊκή δημοκρατία όπως διαμορφώθηκε στο Χρυσό αιώνα.
Τί έκανε όμως τους Αθηναίους να εφαρμόσουν αυτό το πολίτευμα κι όχι κάποιο άλλο; Είναι πράγματι τόσο λαμπερό όσο νομίζουμε; Σε τέτοιου είδους ερωτήματα δεν μπορούμε να απαντήσουμε παρά μόνο αν δούμε την ιστορική εξέλιξη των πολιτευμάτων στη συγκεκριμένη πόλη και πώς ακριβώς διαμορφώθηκε το πολίτευμα μετά από μια συνεχής διαμάχη για το τί είναι δίκαιο και συμφέρον για την πολιτεία να έχει ως πολίτευμα και ποιές ιστορικές συγκυρίες ευννόησαν τη μεταβολή του πολιτεύματος προς το δημοκρατικότερο ή προς την αριστοκρατία ή την τυραννία. Εκ του αποτελέσματος, όλες αυτές οι μεταβολές αποδείχτηκαν «σωστές» γιατί κάθε φορά ήταν προς το συμφέρον της πολιτείας, ακόμη και στην περίοδο της τυραννίας του Πεισίστρατου η πόλη ευνοήθηκε, γιατί η ηθική του τυράννου, ως αποτέλεσμα της αγωγής που έδινε η πόλη στα παιδιά της, δεν του επέτρεπε να σκεφτεί οτιδήποτε άλλο εκτός από το καλό της πόλης του, άσχετα αν οι προσωπικές του φιλοδοξίες τον ώθησαν σε προσωπικά πάθη, που οι συμπολίτες του τα βίωσαν με συγκεκριμένο τρόπο. Η ηθική λοιπόν της εξουσιαστικής τάξης είναι αυτή που διαφοροποιεί όμοια πολιτεύματα κι όχι πάντα η δομή του πολιτεύματος κι αυτό είναι καθαρό πλέον και στις μέρες μας, όπου η πολυεθνική ολιγαρχική ελίτ δεν έχει κανένα δισταγμό και καμμία ηθική αναστολή στο να κερδίσει-να κερδίσει-να κερδίσει κι αυτό προδίδει και το ηθικό υπόβαθρό τους…
Ε.ΠΑ.Μ. Πάτρας 